ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TAZMİNAT HESABINA ESAS KAZANÇLARI HAKKINDA YARGITAY KARARLARI

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN TAZMİNAT HESABINA ESAS KAZANÇLARI HAKKINDA YARGITAY KARARLARI 




 Davacının kızının üniversite öğrencisi olmasına göre, bu öğretim du­rumu göz önüne alınarak zarar hesabı gerekirken, asgari ücret üzerinden hesap yapılması doğru değildir. Davacı, davalılara ait araçta yolcu olan kızının trafik kazası sonucu öldü­ğünü ve kızının ODTÜ Kimya Bölümünde okuduğunu ileri sürerek tazminat isteminde bulunmuştur. Alınan bilirkişi raporunda ölen kızın gelirinin asgari ücret üzerinden hesap edildiği anlaşılmış ve davacı bu rapora itiraz etmiş ve alınan ek raporda da bu itiraz reddedilmiştir. Davacının kızının öğrenci olduğu ve okulu bitirmesinin mümkün bulunduğu ve aksine de delil getirilmediğine göre, mahkemece, ölen kızın okulu bitirmesi durumunda gelirinin yüksek olacağı göz önüne alınarak, yeniden oluşturulacak uzman bilirkişilerden rapor alınması ve sonucu çerçevesinde karar verilmesi gerektiğinden, davacının tem­yiz itirazlarının kabulü ile hükmün bozulması gerekmiştir. (11. HD. 27.09.1993, 6543-5906) Davacının desteğinin üniversite öğrencisi olmasına göre, ilerde oku­lunu bitirdiği gündeki ücreti, emsallerine göre belirlenip tazminatın buna göre hesaplanması gerekir. Dava, trafik kazasından doğan destekten yoksun kalma ve manevi tazmi­nat istemine ilişkindir. Olayda yaşamını yitiren davacının desteğinin üniversite öğrencisi olduğu anlaşılmaktadır. Bu olgu, desteğin ilerde üniversite mezunu olabileceğine ilişkin güçlü bir belirtidir. Bu durumda desteğin üniversiteyi bitirdiği gündeki ücreti emsallerine göre belirlenip, tazminat miktarının buna göre hesaplanması gerekir. Mahkemece, bu yolla araştırma yapılmadan, asgari ücrete göre düzenlenen hesap raporunun esas alınmış olması doğru görülmedi­ğinden kararın bozulması gerekmiştir. (4. HD. 19.06.2000, 3810-5975) Ölen gencin açıköğretimde okuduğu, yüksek öğrenimini tamamladı­ğında asgari ücretin üzerinde bir gelire sahip olacağı, gördüğü öğrenime uygun bir kurumda görev alacağı veya serbest çalışarak kazanç elde ede­ceği göz önüne alınarak tazminat hesaplanmalıdır. Ölenin Açıköğretim Kurumuna devam ettiği, öğrenim durumunda okula devam zorunluluğu bulunmaması nedeniyle babasının parçacı dükkanında çalış­tığı toplanan delillerden anlaşılmaktadır. Bu durumda ailesinin sosyal ve eko­nomik durumu da göz önünde bulundurulduğunda yüksek öğrenimini tamamla­yacağını ve gördüğü öğrenime uygun bir kurumda görev alacağını veya serbest çalışarak hayatını kazanacağını kabul etmek gerekir. O takdirde ise, öğrenimini tamamladıktan sonraki hayat süreci içinde asgari ücretin üstünde bir gelire sahip olacaktır. Bu husus gözden kaçırılarak, davacılara destek ola­cağı sürede, asgari ücret düzeyinde bir kazancı olacağı yolundaki yanılgıya dayalı bilirkişi raporuna itibar edilmesinde isabet görülmemiştir. (19. HD. 01.02.1996, 7311-857) Desteğin, üniversite son sınıf öğrencisi olmasına göre, haksahiplerinin destekten yoksun kalma tazminatı, öğrenimini bitirdikten sonra mesleğine göre alabileceği ücret üzerinden hesaplanmalıdır. Davacılar, İstanbul Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi son sınıf öğ­rencisi olan oğullarının trafik kazasında ölümü nedeniyle destekten yoksun kalma ve manevi tazminata hükmedilmesini istemişlerdir. Yerel Mahkemece, desteğin öğrenci iken ayrıca hizmet akdi ile Sinan Yapı Endüstrisi Ticaret ve Sanayi A.Ş.de 48.000.000 lira ücretle çalıştığı saptandığından bu ücret üzerin­den destek tazminatı hesaplanmış ve hükmedilmiştir. Hesaba esas alınan ücret desteğin öğrenci iken aldığı ücret olup, okuduğu sınıf, süre ve mesleği itibariyle öğrenimini bitirdikten sonra emsallerine göre alacağı ücret belirtilerek bu ücret üzerinden destek tazminatına hükmetmek gerekirken, desteğin öğrenciyken çalıştığı işden kazandığı ücret üzerinden tazminata hükmedilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir. (4. HD. 12.06.2002, 1966-6276) Üniversite öğrencisinin ölümü nedeniyle hesaplanacak destek tazmi­natı, asgari ücretten değil, okulu bitirdiğinde alabileceği ücret üzerinden hesaplanmalıdır. Dava, trafik kazası nedeniyle destekten yoksun kalma tazminatı istemine ilişkindir. Davacıların oğlu olan desteğin üniversite öğrencisi olduğu anlaşıl­maktadır. Davacı vekili, 30.11.1999 tarihli oturumda “desteğin ölümünden evvel asgari ücret üzerinden geliri bulunduğunu kabul ediyoruz” şeklinde be­yanda bulunmuştur. Hükme dayanak yapılan 27.09.2000 tarihli bilirkişi rapo­runda desteğin 01.01.2001 tarihinde aktif meslek yaşamına başlayacağı kabul edilerek bu tarihten itibaren asgari ücretin 4,36 katı gelir elde edeceği varsayı­mıyla davacı anne ve babanın destekten yoksun kalma tazminatı hesaplanmıştır. Davacı vekilinin 30.11.1999 tarihli oturumdaki beyanı ele alınıp değerlendiril­diğinde, desteğin üniversiteyi bitireceği tarihe kadarki dönemde asgari ücretten gelir elde edeceğinin beyan edilmiş olduğu, mezuniyetten sonraki dönemin amaçlanmadığı sonucuna varılmaktadır. Davacı vekilinin bu beyanının hatalı değerlendirilmek suretiyle kararın bozulması yerinde bulunmadığından, adıgeçen davacıların karar düzeltme isteklerinin kabulü gerekmiştir. Ne var ki, hükme esas alınan 27.09.2000 tarihli bilirkişi raporunda rapor tarihine kadar olan dönemde (desteğin üniversite öğrencisi olduğu dönemde) asgari ücret esas alınarak zarar hesaplandığı belirtilmesine rağmen rapora ekli tablonun birinci bendinde aynı dönem için geliri bulunmadığının belirtilmesi çelişki oluşturdu­ğundan bu çelişki giderilmeden karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir. (4. HD. 18.03.2002, 1794-3109)

Muhammed Furkan KIZILATEŞ

Some say he’s half man half fish, others say he’s more of a seventy/thirty split. Either way he’s a fishy bastard.