FER'İ MÜDAHALE NEDİR?

                        FER'İ MÜDAHALE


Açılmış ve halen görülmekte olan bir davada hukuki durumu etkilenecek olan kişinin davayı kazanmasında yararı bulunan taraf yanında yer alıp ona bu davada hukuksal yardım ve destek sağlamasına fer'i müdahale adı verilir.

Fer'i Müdahalenin Amacı Nedir?

Çok sayıda dava açılmasını engelleyerek usul ekonomisi ilkesini gerçekleştirmek, çelişkili kararlar verilmesinin önüne geçmek, uyuşmazlıkların tüm boyutlarıyla aydınlanmasını sağlayarak gerçeği ortaya çıkarmaktır.

Fer'i Müdahelenin Şartları Nelerdir?

-Açılmış ve halen görülmekte olan bir dava olmalıdır.Çekişmesiz yargıda fer'i müdahale mümkün değildir.

-Fer'i müdahale talebinde bulunacak kişinin derdest davanın taraflarına nazaran üçüncü kişi konumunda bulunması gerekir.

-Üçüncü kişinin fer'i müdahale talebinde bulunmak bakımından hukuki yararının bulunması gerekir.Hukuki yarar ile kastedilen üçüncü kişinin fer'i müdahil sıfatıyla yanında yer aldığı tarafın davayı kaybetmesinden hukuki durumunun olumsuz yönde etkilenmesi davayı kazanmasında ise hukuki durumu olumlu yönde etkilenmesi gerekir.

Bu maddeye şunu örnek olarak verebiliriz;

Örnek:Zapta karşı tekeffülde satıcı,satın alanın yanında fer'i müdahil olarak yer alabilir.

-Fer'i müdahilin taraf ve dava ehliyeti bulunmalıdır.


Fer'i Müdahalenin Usulü Nasıldır?

-Fer'i müdahale, davanın taraflarından birinin üçüncü kişiye davayı ihbar etmesi ile gerçekleşir.Ancak ihbar üzerine fer'i müdahale şart olmayıp herhangi bir şekilde hukuki menfaati ilgilendiren davadan haberdar olan üçüncü kişinin davaya fer'i müdahale talebinde bulunması mümkündür.

-Davaya müdahale yazılı bir dilekçe ile davanın görüldüğü mahkemeye başvurmak suretiyle talep olarak ileri  sürülür.

-Üçüncü kişinin, yanında yer almak istediği tarafı müdahale sebebini ve dayanaklarını açıkça belirtmesi gerekir.Ayrıca müdahale talebinde bulunanın Türkiye'de mutat meskeni bulunmayan bir Türk vatandaşı olması halinde davacının yanında yer almak istiyorsa HMK m. 84/1'e göre teminat yatırmak zorundadır.Keza yabancı bir gerçek ya da tüzel kişi Türk mahkemelerinde dava açan bir kişinin yanında fer'i müdahil olarak yer almak istiyorsa MÖHUK m. 48 uyarınca teminat yatırmak zorundadır.İstisna olarak karşılıklılık(mütekabiliyet) esası çerçevesinde muaf tutulabilir.

 -En geç tahkikat tamamlanıncaya kadar fer'i müdahale talebinde bulunulabilir.

-Kanun yollarında fer'i müdahale mümkün değildir.

-Yargılamanın iadesi(yenilenmesi) olağanüstü bir kanun yoludur.Yargılamanın iadesi talebi kabul edilir dava yeniden görülmeye başlanır ise tahkikat tamamlanıncaya kadar fer'i müdahale mümkündür.

-Fer'i müdahale dilekçesi davanın taraflarına tebliğ edilir.Mahkeme gerekirse taraflarla birlikte üçüncü kişiyi de dinlemek üzere davet eder.Gelmeseler dahi müdahale talebinin kabulü veya reddine karar verir.Bu karar ara karar niteliğinde olduğu için kanun yoluna tek başına konu olamaz.

-Müdahale talebinin kabul edilmesi ile birlikte fer'i müdahil davada taraf değil taraf yardımcısı sıfatını taşır.Fer'i müdahil davayı ancak bulunduğu noktadan itibaren takip edebilir.Yanında katıldığı yani yardımcısı olduğu tarafın yararına olan iddia ve savunma vasıtalarını ileri sürebilir.Onun işlem ve açıklamalarına aykırı olmayan her türlü usul işlemlerini tek başına yapabilir.

Fer'i Müdahilin Yapamayacağı İşlemler Nelerdir?

1-Davanın geri bırakılması ve buna açık rıza verilmesi
2-Usul sözleşmesi
3-Sulh, kabul ve feragat
4-Dava konusunun devri
5-Karşı dava açılması
6-İnşai hak niteliğindeki iddia ve savunma araçlarının kullanılması
7-Dava konusunun değiştirilmesi, genişletilmesi
8-Asıl talebin ya da talep sonucunun daralması
9-Karşı tarafın iddia ve savunmasının değiştirilip genişletilmesine rıza gösterilmesi
10-Islaha başvurma

Fer'i Müdahalenin Etkisi Nedir?

Feri'i müdahilin yer aldığı davada hüküm taraflar hakkında verilir.Ancak fer'i müdahil tarafla rücu ilişkisinde asıl davada yanlış karar verildiği iddiasında kural olarak bulunmaz.

Örnek:Zapta karşı tekeffülde satıcı davaya fer'i müdahil olarak katıldı.Satın alan davayı kaybetti üçüncü kişinin malik olduğu ortaya çıktı.Satıcı buna itiraz edemez.Ancak fer'i müdahil zamanında ihbar yapılmadığı için davaya geç katıldığını veya yanında katıldığı tarafın iddia ve savunma imkanlarını kullanmasını engellediğini ya da kendisince bilinmeyen iddia ve savunma imkanlarının yanında katıldığı tarafın ağır kusuru sebebiyle kullanamadığını belirterek yanında yer aldığı tarafın yargılamayı hatalı yürüttüğünü ileri sürebilir.

Muhammed Furkan KIZILATEŞ

Some say he’s half man half fish, others say he’s more of a seventy/thirty split. Either way he’s a fishy bastard.